açtığı tükenmişlik hissinin ve giderek daha karma- şık, daha çatışmalarla dolu bir hale gelen dünya kar- şısındaki tehdit altında olma duygusunun hakim ol- duğu bir hissiyat. Bütün bunlar sadece sosyal özgür- lükleri sorgulamakla kalmıyor, aynı zamanda insan- ların kendi özgürlüklerini ve kişisel sorumluluklarını – bütün yönleriyle bir insan ama aynı zamanda bir çalışan olarak - kullanma iradesini de felce uğratıyor. İnsanlar onlara tanıdık olan alanlara geri çekilmeyi tercih ediyor; akşamları kanepeden dizi izlemeyi, çalıştığı şirkette kendi küçük sorumluluk kutusunda kalmayı. Güvenlik konusu, korkmuş bir toplumun en önemli teması haline geliyor. Ancak güvenliği sağlamak için özgürlüğünden vazgeçen kişi eninde sonunda ikisini de kaybedecektir – Benjamin Frank- lin bunu biliyordu. Bu açından yaklaşıldığında New Work, sosyal ütopya mesajını yeni bir an- lamda da olsa, yeniden kazanabilir: Öz- gürlük ve sorumluluk artık sadece çalışma ile sınırlandırılmamalı. İnsanın gerçekten, ama gerçekten yapmayı istediği iş, özgür olmayan, endişe içinde olan bir toplumda gelişemez. New Work, özgürlük, kişisel sorumluluk ve sosyal sorumluluk değerle- rine bağlı, kamu yararını destekleyen, eği- time devrimci yaklaşan ve kendini iyim- ser, yenilikçi bir toplum olarak gören bir “New Society” gerektiriyor. ortaya çıkabiliyor. Söz konusu kavram çe- şitliliği bir yandan entelektüel tartışma için bir zenginlik sağlarken, diğer yandan da ilgili uygulayıcıların New Work’a yapı- landırılmış bir şekilde yaklaşmasını zorlaş- tırıyor. 2019’da ortaya koyulan New Work Charta bu nedenle hem teorisyenler hem de uygulayıcılara, üzerine düşünebilecekleri bir bü- tün sunmuş oldu. Belge ile amaçlanan, sosyal ütop- yanın ekonomiyle, kişinin gerçekten ama gerçekten istediği işi yapması temel fikriyle ve ticari organizas- yonun koşullarıyla bağdaştırılması. Kimileri açısın- dan bir kazanım olarak görülen New Work Charta, kimileri için de temel fikre ihanet olarak yorumlanı- yor. Öte yandan New Work’un Bergmann’dan New Work Charta’ya kadar uzanan en önemli özel- liği, insan olabilmeyi başarma ve anlamlı bir iş bula- bilme özgürlüğü üzerindeki vurguda yatıyor. Bir ki- şi, bir şirket ya da bir toplum, özgürlüğünü kullana- rak kendi suçuyla düşmüş olduğu ergin olmama du- rumundan kurtulabilmeli ve daha iyi bir gelecek fikri boyunca cesur bir şekilde gelişebilmeli. Aydın- lanmanın bize öğrettiği de bu zaten. Öte yandan belki de günümüz New Work’unun en büyük sorunu da bu: Umutlu gelecek planları nadir hale geldi. Genel hissiyat, iklim konu- sunda duyulan korkunun, korona pandemisinin yol New Wor k’un Berg- mann’dan New Wor k Char t a’ y a k adar uz a- nan en önemli özelli- ği, insan olabilmeyi başar ma ve anlamlı bir iş bulabilme öz- gür lüğü üzer indeki vurguda y atıyor. Tartışmanın mevcut durumu, böyle bir durumdan ne kadar uzak oldu- ğumuzu gösteriyor aslında. Pandemi sıra- sında pandemi kadar hızlı bir şekilde ya- yılmış evden çalışma uygulamaları aniden New Work olarak tanımlanır oldu. Keza meyve sepeti ya da yeni alınan ofis mobil- yaları da. Bu tür kısaltılmış tanımların New Work ile hiçbir alakası yok. Dahası bunlar, sayısız şirketin “New Work’u yaşa- mak için ortaya koyduğu ciddi projeleri, bu projelerde sarf edilen çabaları da iti- barsızlaştırıyor; şirket içinde oluşturulan New Work ekiplerini, şirket sınırlarının ötesine geçen harika ağ çalışmalarını, çalışan insana yeni bir değer verilme- sini ve de hiyerarşi, liderlik ve işbirliğiyle ilgili ger- çekleştirilen hedefe yönelik deneyleri görmezden geliyor. New Work, Frithjof Bergmann’ın ütopik yaklaşımlarından önemli ölçüde uzaklaşmış bulunu- yor. Ama yeni bir şeye dönüşüyor. New Work’a çalış- ma hayatının doğasını iyileştirme şansı verelim. New Work, yalnızca çalışma dünyasında devrim ya- ratma imkanı değil. New Work, bir toplum olarak geleceğe cesaretle bakmamıza, imkanları değerlen- dirmemize ve çocuklarımıza daha iyi bir dünya bı- rakmamıza yardımcı olabilir. Sizce de bu çabaya değmez mi? MARKUS VÄTH modern New Work hareketinin Almanya’daki önde gelen isimlerinden biri. New Work Charta’nın yazarı olan Väth, Nürnberg Tek- nik Yüksekokulunda öğretim görevlisi ve New Work ve organizasyon geliştirme dersleri veriyor.