Fırsatlar Almanya'da çalışma Ağustos 2024 Ağustos 2024 Güncellenmiş Baskı Türkçe Baskı

E D I T O R Y A L HERKES İÇİN KAZANÇ Almanya'ya giden yolda dokuz partner ülkedeki merkezler danışmanlık veriyor. S. 32 Sevgili okuyucular, Almanya'ya özlem – Bilge Atıcı seyahatlerinde böyle duygulara kapılıyor. "Geri dö- nüm evimin kapısını açtığımda tekrar evde olduğumu hissediyorum." Bir havacılık şirketinde çalışan Türk kadın mühendis 2019 yılından beri Münih yakınlarında bir yerde yaşıyor. Atıcı, Almanya'da bir hayat kurmaya karar veren pek çok nitelikli iş gücünden biri. Onlar özellikle yapay zeka veya yeşil ekonomi gibi geleceğe dönük alanlarda kariyer yapma olanaklarının yanı sıra yüksek yaşam kalitesi, sosyal gü- venlik ve iyi ileri eğitim fırsatlarının kıymetini biliyor. GELECEĞİ OL AN MESLEKLER Özellikle yapay zeka, ustalık ve startup alanlarında birçok fırsat var. S. 36 KALİFİYE OLMAK VE FIRSATL AR Almanya, gençlerin kendi memleketlerinde pratiğe dönük bir mesleki eğitim almaları için çalışıyor. S. 50 RAKAML AR VE GERÇEKLER S. 54 KÜNYE S. 56 Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock Ocak 2024'te Manila'daki TESDA Teknik Eğitim ve Beceri Gelişimi Merkezi'nin eğitim merkezini ziyareyti sırasında Almanya nitelikli iş gücü göçünü aktif bir şekilde teşvik ediyor. Bu dergide kap- samlı bir yasa reformunun Almanya'ya giden yolu nasıl kolaylaştırdığını öğrenebi- lirsiniz. Federal Çalışma Bakanı Hubertus Heil verdiği röportajda bu bağlamda yeni "Fırsat Kart"ın hangi anlama geldiğini açıkladı. Ayrıca bir Mısır-Alman danış- manlık merkezinin Mısır'da nitelikli iş gücünü Almanya'da bir geleceğe nasıl hazır- ladığına da göz atıyoruz. Aynı zamanda Almanya partner ülkeleri ikili mesleki eği- tim modeline dayalı eğitim sistemleri oluşturmaları konusunda destekliyor. Ve tabi ki dergide Bilge Atıcı gibi kişileri tanıyabilirsiniz. Onlar farklı sektörlerde çalışıyorlar ve dünyanın farklı bölgelerinden geliyorlar, ancak ortak noktaları Al- manya'ya gelme deneyimleri. Almanya'daki fırsat noktalarını da öğrenebilirsiniz! Saygılarımızla, Yazı İşleri Bölümü 3

A L M A N Y A I Ç I N 5 N E D E N Etkileyici Doğa Almanya'daki bazı manzaralar o kadar güzel ki fotoğraflar- daki bir fotomontaj sanabilirsiniz. Örneğin Svabya Alple- ri'ndeki Uracher Şelaleleri "Yüzüklerin Efendisi" destanın- dan fırlamış olabilir, Saksonya'daki Elbe Kumtaşı Dağları ise devaya kaya formasyonlarından nefes kesici bir man- zara sunuyor. Yaklaşık 9.000 doğa koruma alanı ve 16 milli parkta koruma altındaki hayvan türleri saklanma imkanı buluyor. 300.000 kilometrelik bakımlı yürüyüş yolları açık havada olmanın keyfini sunuyor. 3 Güvenli Yaşam Almanya dünyanın en güvenli ülkelerinden biri. Nispeten daha düşük suç oranları ve uluslararası ağa sahip soruştur- ma makamları var. Suçların aydınlatılma oranı yaklaşık yüz- de 60 civarında. Tüm dünyaya kıyasla (Küresel Barış Endek- si) Almanya 2023 yılında 15. sırada. En güvenli büyük şehirler arasında Münih, Augsburg, Wiesbaden ve Mainz bu- lunuyor. Küresel bağlamda Almanya, deprem veya sel gibi doğal felaketlerden nadiren etkileniyor. 4 Açık fikirli insanlar Almanya modern ve dünyaya açık bir ülke. Uluslararası öğ- renciler için en iyi ev sahibi ülkelerden biri olması, uluslara- rası bir karşılaştırmada dördüncü sırada ve hatta İngilizce konuşulmayan ülkeler arasında birinci sırada yer alması tesadüf değil. Özellikle gençler sosyaldir, İngilizce konuşur ve başka kültürlere, uluslararası sporlara, müziğe ve tek- nolojik yeniliklere ilgi duyarlar. Almanya'daki insanlar nasıl yaşamak istediklerine özgürce karar verebilirler ve planları çok çeşitlidir. Neredeyse her dört kişiden birinin göçmenlik geçmişi var. Bu nedenle devlet herkesin özür ve kendi ka- derini belirleyebildiği bir yaşam sürmesini sağlamaya kararlı. 5 55

F I R S A T N O K T A L A R I V L A D İ M İ R GA A L , Elektro nik teknikeri B I L G E AT I C I , Mühendis R E S H M A S A H A D E VA N , BT Uzmanı M A RY C E L I N E S A N T I AG O, Hastabakıcı S A R G O N S H A M U A I L , Boyacı ve badanacı K I N G S L E Y I G B I N OV I A , Kamyon sürücüsü 7

F I R S A T N O K T A L A R I "Çocuklarımın da geleceği için burada iyi eğitim imkanları ve güvenli bir gelecek var." S A R G O N S H A M U A I L , Boyacı ve badanacı İnşaat sektörü Sargon Shamuail'e şu anki mesleğini sürdür- mesi için ilham veren şey Almanya'daki ilk kira- lık dairesinin beyaz duvarlarıydı. 2009 yılında eşi ve iki çocuğuyla birlikte Irak'tan Alman- ya'ya geldiğinde yeni evine biraz daha fazla renk katmak istemişti. "Ancak badana hakkın- da hiçbir deneyimim yoktu. Bu yüzden kendi kendime şöyle dedim: 'Ben bunu öğrenmek istiyorum.'" İnşaat şirketlerinde iş fırsatları aradı. 46 ya- şındaki boyacı "Komşum ve eski Almanca öğ- retmenim bana iş ilanları konusunda yardımcı oldu" diye hatırlıyor. Sonunda Frankfurt'taki kü- çük bir inşaat şirketinde çalışmaya başladı. "İş arkadaşlarım bana duvar kağıdı, boya, macun çekme ve badana yapmayı öğretti ve bana idari işlerde veya mektup yazma konusunda yardım- cı oldu." Bu sırada meslektaşları ile arkadaş oldu. Shamuail gibi insanlar aranıyor: Almanya'daki inşaat şirketleri şu anda 15.000'den fazla çalı- şan arıyor. Sektördeki uluslararası istihdam oranı şimdiden yüzde 23 civarında. Bir yılda 100 milyar Euro'nun üzerinde bir ciroyla inşaat sektörü Almanya'da önemli bir ekonomik faktör. 9

Lojistik F I R S A T N O K T A L A R I Belirli bir noktaya geldim, burada pek çok şey başardım." K İ N G S L E Y I G B İ N OV İ A , Profesyonel sürücü "Hayalim günün birinde kendi nakliye şirketimi kurmak." Kingsley Ibginovia 2017 yılında Nijer- ya'dan Almanya'ya geldi. 17 yaşındaki sürücü aynı yıl temel okul diplomasını aldı. Cebinde dip- lomasıyla Arnstadt Thüringen'deki DB Schen- ker'de profesyonel sürücü olarak mesleki eğitim pozisyonu buldu. Mesleki eğitiminin ardından aynı şekilde kalıcı bir iş bulan Igbinovia "Kamyon sürücüsü olmak istiyordum çünkü yolculuk yap- mayı ve yeni insanlarla tanışmayı seviyorum" diyor. Ifo Enstitüsü'ne göre Alman lojistik şirketlerinin yarısından fazlası personel sıkıntısı çekiyor. Ve aslında sektör büyüyor olsa da taşıma hacmi sü- rekli olarak artıyor: Lojistik, 2022 yılında 319 mil- yar Euro satış ve üç milyondan fazla istihdam ile Almanya'daki en büyük üçüncü ekonomi alanı. Tedarik güvenliğini ve ekonomik performansı ge- lecekte de garanti altına alabilmek için Alman lojistik firmaları dünya çapında Kingsley Igbino- via gibi nitelikli çalışanlar arıyor. 11

F I R S A T N O K T A L A R I Mühen- dislik "Daha önce var olmayan bir şey yaratıyoruz." Bilge Atıcı, bölgesel ve yerel kullanım için geliş- tirilmiş tamamen elektrikli jet geliştiren genç bir Alman şirketi olan Lilium'da Uçuşa Elverişli- lik Müdür Yardımcısı. Atıcı'nın görevi jetin ve sistemlerinin geçerli güvenlik ve performans standartlarına uygun olmasını ve havacılık otoritesinin gerekliliklerinin yerine getirilmesini sağlamak. Atıcı havacılık sektöründeki 14 yıllık deneyimini beraberinde getiriyor. Makine mühendisliği ala- nındaki lisans ve yüksek lisans eğitimi ile yöne- ticiler için olan işletme yüksek lisansını Ankara Üniversitesi'nde tamamladı. Almanya'da çalış- manın kendisini hep cezbettiğini belirtiyor. "Al- manya dünyanın en büyük ulusal ekonomilerin- den biri ve mühendislere çok çeşitli gelişim imkanı sunuyor." Bu alanda Atıcı gibi nitelikli çalışanlara acil ih- tiyaç var. Alman Mühendisler Birliği'ne (VDI) göre yaklaşık 170.000 açık pozisyon var. Çün- kü ilgili yükseköğrenime başlayan insan sayısı azalırken, şirketler uluslararası nitelikli çalı- şanlara güveniyor. VDI'nın anketlerine göre Al- manya'daki her on mühendisten biri zaten yurt dışından geliyor. Lilium'un Münih yakınlarındaki Weßling'de bulunan merkezinde çalışan Atıcı da uluslararası ortamdan faydalanıyor. "Bura- da 50'nin üzerinde milletten insan var. Farklı arka planları sayesinde her gün yeni bir şeyler öğreniyorum. Bu son derece kıymetli." "Almanya'daki iş-yaşam dengesi hoşuma gidiyor." B İ LG E AT I C I , Mühendis 13

F I R S A T K A R T I kalifikasyonun bir darboğaz mesleğe bağlanabilmesi yanı sıra hayat arkadaşının fırsat kartı için kriterleri yerine getir- mesi için 1 puan veriliyor. Fırsat kartı için nitelikli elemanların bir yıla kadar sürecek iş arama sırasında Almanya'daki yaşamlarını devlet desteği ol- madan finanse edebileceklerini kanıtlamaları gerekiyor. Bir yıl sonrasında fırsat kartıyla Almanya'da bir iş bulabilenler, yabancılar dairesinden yeni ikamet yeriyle çalışmak üzere bir sürekli oturma izni için başvuruda bulunabilir, yani AB Mavi Kartı. Düşük maaş sınırları ve daha fazla darboğaz meslekler Federal hükümet henüz 2023 yılında nitelikli iş gücü göçünü birçok noktada kolaylaştırmıştı. Böylece AB Mavi Kart için maaş sınırları düşürülmüştü. Darboğaz meslekler listesinin kapsamı da genişletilmişti: Ma- tematik, bilişim, doğa bilimleri, mühendislik ve beşeri tıbbın yanında artık veterinerler, diş hekimleri ve eczacıların yanı sıra üretim, inşaat, lojistik, çocuk bakımı ve sağlık sektörlerin- de yöneticiler düşük maaş sınırına sahip bir AB Mavi Kart alabilecekler. Daha ayrıntılı bilgileri yurt dışından nitelikli iş gücü için Fede- ral Hükümet'in portalı "Make it in Germany" üzerinden edinebilirsiniz. "Make it in Germany Almanya'nın sunduğu çok fazla şey var: Heyacan verici mes- lekli perspektifler, inovatif şirketler, sosyal güvenlik, fikir ve basın özgürlüğüne sahip sağlam bir demokrasi, iyi okullar ve mükemmel üniversiteler. Geleceğe yönelik dijitalleşme ve ye- nilenebilir enerjiler alanlarında büyük bir dinamizm var; iş pi- yasasında da bu kendini gösteriyor. Federal Hükümet dönü- şümü şekillendirmek için uluslararası nitelikli iş gücünün uzmanlığına güveniyor. Nitelikli İş Gücü Göç Yasası'nın (FEG) geliştirilmesiyle birlikte Almanya 2024 yılından itibaren modern göç ülkesi olma yo- lunda emin adımlarla ilerlemeye devam ediyor: Akademis- yenler ile Avrupa Birliği dışındaki ülkelerde mesleki niteliğe sahip çalışanlar için çeşitli hukuki kolaylıklar mevcut. En önemli yenilik Haziran 2024'ten beri geçerli olan Fırsat Kartı". Fırsat Kartı'nı kimler alabiliyor "Fırsat Kartı" üçüncü ülkelerden nitelikli çalışanların iş aramak üzere Almanya'ya gelebilme imkânı sunuyor. İlk etapta bir yıl için geçerli. Fırsat kartını alabilecekler: 1. Almanya'da tam olarak tanınan bir yurt dışı mesleki veya akademik kalifikasyon sahipleri. Yüksekokul ve meslek diplo- masını Almanya'da almış kişiler de başka uzmanlık ve dil şar- tı olmadan fırsat kartını alıyor. 2. Bir yurt dışı yüksekokul diploması, en az iki yıllık meslek okulu diploması (eğitim alınan ülkede resmi olarak tanınan) veya bir Alman yurt dışı ticaret odası tarafından verilmiş meslek diploması sahipleri. Ayrıca başvuru sahipleri A1 düze- yinde Almanca bilgisine veya B2 düzeyinde İngilizce bilgisine ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca bir puan sistemi geçerlidir. Fırsat Kartı için ilgilenenlerin altı puana ulaşması gerekiyor: – Bir ardıl kalifikasyon gerekse bile Alman standartlarına göre onaylanabilen (kısmen onay) bir yurt dışı meslek diploması için 4 puan veriliyor. – Geçtiğimiz yedi yıl içinde en az beş yıl meslek deneyimi veya "iyi Almanca dil bilgisi" (B2) için 3 puan veriliyor. – "Yeterli Almanca dil bilgisi" (B1), geçtiğimiz beş yıl içinde iki yıllık mesleki deneyimin yanı sıra 35 yaş altında olmak için 2 puan veriliyor. – "Temel Almanca dil bilgisi" (A2), geçtiğimiz beş yıl içinde daha önce Almanya'da en az altı ay bulunulmuş olması, 35 ile 39 yaş arasında olmak, C1 seviyesinde İngilizce bilgisi, 15

H U B E R T U S H E I L R Ö P O R T A J I “Hem kapıları hem de kalpleri açmak” Yeni yasa nitelikli iş gücünün Almanya'ya göçünü kolaylaştırıyor. Çalışma Bakanı Hubertus Heil bunun nasıl olacağını, bu noktada fırsat kartın nasıl bir rol oynağını ve bir hoş geldin kültürünün ne kadar önemli olduğunu açıklıyor. Sayın Bakan Heil, yeni yasayı "modern bir göç ülkesinin temel taşı" olarak tanımladınız. Siz- ce böyle modern bir göç ülkesini tanımlayan şey nedir? Yeni yasa da tam olarak bunu yapıyor. Engelleri azaltıyor, bürokrasiden kaçınıyor ve pratik mesleki tecrübe ile insanların potansiyeline daha yakından bakıyoruz. Böylece hukuki çerçeve hiç olmadığı kadar modern oluyor. Bununla birlikte günlük ya- şamdaki entegrasyonu da kolaylaştırmak, böylece insanların rahat hissetmesini, toplumumuzun bir parçası olmasını ve burada kalmalarını istiyoruz. Burada olmazsa olmazımız dil bilgisi ancak aynı zamanda sivil bağlılık ve şirketlerdeki karşılama kültürü de önemli. Almanya neden yurt dışından nitelikli iş gücü- ne ihtiyaç duyuyor? Modern bir göç ülkesi hem kapıları hem de kalpleri açar. Günlük yaşamda gerçek karşılama kültürünü ve az sayıda bürokratik engeli gösterir. Dünyanın dört bir yanından nitelikli iş gücüne ihtiyacımız var çünkü kendi nüfusumuz git gide yaşlanıyor ve bu- gün bile pek çok boş iş alanı var. Diğer sanayi ül- keleri de aynı şeyi yapıyor. Almanya çekici bir ülke fakat geçmişlerinde daha uzun göç geleneği olan, belki havası daha iyi veya daha kolay bir dile sahip diğer pek çok ülkeyle rekabet ediyoruz. Bu nedenle nitelikli göçmenleri etkin bir şekilde işe almalı ve Almanya'da başlamalarını mümkün oldu- ğunca kolay hale getirmemiz gerekiyor. Şu anda Almanya'da neredeyse 1,7 milyon iş po- zisyonu boş. Aynı zamanda gelecek yıllarda genç- ler iş piyasasına yeni gireceği için daha fazla insan emekli olacak. Şu anda bile iş gücü açığı var ve gelecekte bu boşluk daha da büyüyecek. Bu boş- luğu sadece "kendi rezervlerimizle" kapatamayız. Kadınların, yaşlıların ve engelli insanların istihdam edilmesi konusunda hala potansiyel var. Ancak ek olarak göçe de ihtiyacımız var. Ve nitelikli ve kalifi- ye eleman gücü arayışı genellikle daha uzun sür- düğü için artık tüm ayarları yapmalıyız, yani aynı zamanda göçü kolaylaştırıyor ve kendi rezervimizi daha iyi kullanıyoruz. 17

H U B E R T U S H E I L R Ö P O R T A J I Çalışma Bakanı Hubertus Heil Berlin'de Avrupa'nın en büyük üniversite kliniklerinden biri olan Charité'deki bakım personelleriyle konuşuyor. Yurt dışı seyahatlerinizde Hindistan'da, Brezilya'da ve diğer pek çok ülkede nitelikli işçi istihdam ettiniz. Nasıl tepkiler aldınız? Neredeyse istisnasız olumlu tepkiler aldım. Birçok genç, moti- ve ve iyi eğitimli insan Almanya'ya gelmek istiyor çünkü mem- leketlerinde iyi bir gelecek göremiyor veya örneğin ileri eğitim veya kariyer gelişimi konusunda Almanya'nın sunduğu imkan- lar daha iyi. Bazen iyi sosyal güvenlik durumundan veya aile birleşimi olasılığından da bahsediliyordu. Almanya'yı tanıtmak için kullandığınız en önemli argü- manlar neler? Almanya'ya gelmek için pek çok iyi neden var: Düzenlenmiş çalışma koşulları, çeşitli kariyer imkanları ve iyi bir sanayi ve araştırma. Nitelikli çalışanlar mesleki gelişimleri için bundan faydalanabilir. Buna ek olarak sağlık sigortası, iyi aile birleşi- mi imkanları ve iyi ve ücretsiz eğitim gibi sosyal güvenlik sis- temi de var. Sonuncusu sadece genç aileler için değil aynı zamanda yabancı öğrenciler için de önemli. 19

Y E D I A D I M D A A L M A N Y A ' D A I Ş B U L M A 4. Vize ve Konaklama María'nın somut bir iş teklifi var ve şimdi çalışmak için vize alma olasılığı var. Ülkesinde Alman diplomasına denk bir diplomaya sahip olduğu için ön koşulları yerine getiriyor. Yeni işinde şu anda 39.682,80 Euro olan dar- boğaz meslekler için gerekli asgari ücreti kazanıyor, bu da ona Mavi Kart imkanı tanıyor. Nitelikli çalışanlar iş onayı olamadan da Fırsat Kart'a başvurabilir. ↗ entry-process 5. Önemli Evraklar María şimdi hızla Alman Büyükelçiliği'nden bir randevu almaya çalışıyor ve tüm evrakları topluyor. Örneğin doldurduğu başvu- rular, sertifikalarının kopyaları ve pasaport fotoğrafı gibi diğer dokümanlar da buna dahil. Aynı zamanda sağlık sigortasını da yaptırması gerekiyor. ↗ yurt dışı temsilcilikleri 6. Almanya'ya Giriş María vizesini aldı, uçak biletini rezerve ediyor ve Almanya'daki yeni hayatına ha- zırlanıyor. Bir daire bulmak gibi tüm ge- rekli şeyleri öğreniyor ve ilk kez kalacak yer ayarlıyor. ↗ аdvisory-contаct-services/in-germаny 7. Ülkeye Giriş Sonrası María Almanya'ya gelişinden hemen sonra Göçmenlik Ofisi'nden randevu alıyor ve oturma izni için gerekli ev- rakları hazırlıyor. Ayrıca bir banka hesabı açıyor ve Nüfus Kayıt Ofisi'ne bildiriyor. İlk iş gününe hazır. Ayrıntılı bilgi için: ↗ www.mаke-it-in-germаny.com 21 Yeni Nitelikli Iş Gücü Göçü Kanunu hükümlerinin Kasım 2023'ten itibaren kademeli olarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

S S S | Ç A L I Ş M A D Ü N Y A S I N D A A L M A N C A İş Dünyasında Almanca Almanca dünyada en sık konuşulan on dil arasın- da. Ayrıca Merkez ve Doğu Avrupa'da önemli bir ticaret dili. Almanya'daki pek çok alanda ve bilim dünyasında İngilizce yaygın olarak kullanılıyor an- cak pek çok meslekte Almanca bilgisi olmadan geçinemezsiniz. Müşteriyle doğrudan temasın söz konusu olduğu durumlarda bunlar özellikle önemli. İş arkadaşlarıyla iletişimde de büyük bir rol oynuyor. Bertelsmann Derneği'nin Eğitim ve İş Piyasası Uz- manı Dr. Martin Noack "İşverenler nitelikli göçmen çalışanların yüksek motivasyonunu çok takdir edi- yor" diyor. "2009 yılından beri yabancı pasaportlu çalışanların oranı neredeyse iki katına çıktı." Al- manya'daki nitelikli çalışan açığı göçmenler için büyük bir fırsat. "Gerekli uzmanlık becerilerine sa- hiplerse ve ayrıca Almanca konuşabiliyorlarsa, onlara üçte bir oranında daha fazla iş imkanı açılıyor." “Almanya’ya gelen ve hali- hazırda mesleki kelime dağarcığına sahip kişiler iş ararken artı puan kazanıyor.” D R . M A R T I N N OAC K , Eğitim ve iş piyasası uzmanı B1/B2 seviyesinde Almanca bilgisi genellikle başa- rılı bir mesleki entegrasyona başlangıç için yeterli oluyor. Eğitim uzmanı Noack, Almanya'da bir kari- yer girişi düşünen nitelikli çalışanlara Almanca öğ- renirken erkenden mesleki içeriğe odaklanmalarını tavsiye ediyor. meine-berufserfаhrung.de gibi kendi kendine testler ve MySkills gibi bunlara da- yalı beceri testleri, kendi mesleki güçlü yönlerinizi tanımanıza ve dil öğreniminizi buna göre ayarla- manıza yardımcı olur. "Almanya'ya gelen ve hali- hazırda mesleki kelime dağarcığına sahip kişiler iş ararken artı puan kazanıyor!" Ekibi, 2022'de yayın- lanan iş monitörü için 48 milyondan fazla iş ilanını analiz etti. Almanca bilgisi özellikle turizm ve gastronomi alanlarının yanı sıra ulaştırma ve lojis- tik gibi alanlarda da talep ediliyor. Mesleki olarak Almanya'ya yerleşmek isteyenler Almanca öğrenmek için pek çok imkan bulabilir. "Varış" uygulaması üzerinden henüz memleketiniz- deyken ilk konuşma kalıplarını çalışabilirsiniz. Go- ethe Enstitüsü'nün önemli mesleki alanlara özel olarak hazırlanmış alıştırmaları iş yerinde iletişimi kolaylaştırıyor. Almanya'daki halk yüksek okulları mesleki dil kursları sunuyor, Federal İş Ajansı'nın yarı zamanlı kursları da çalışanların katılıma imkan tanıyor. Ancak diğer her dilde de olduğu gibi so- nunda şu söyleniyor: Başlayın ve hata yapmaktan korkmayın! Çünkü öğrendiklerinizi uygulamanın en iyi yolu ofiste, atölyede, fırında veya kafede soh- bet etmektir. Goethe Enstitüsü – İş Yerinde Almanca Federal Göçmen ve Göç Dairesi – "Varış" uygulaması Federal İş Ajansı – Almanca öğrenmek 23

Y E Ş I L I Ş L E R 25

Y E Ş I L I Ş L E R Eğer istenirse enerji dönüşümünün kökeni Almanya'da yatı- yor. Kavram burada "icat edildi". Kelime, daha önce bağlan- tılı olmayan iki terimi birleştiriyor ve böylece yeni bir şey ya- ratıyor: Enerji tedarikinin fosil enerjilerden yenilenebilir enerjilere dönüştürülmesi için akılda kalıcı bir isim. Terim, dünya çapında ilgi gördü ve bazı dillerde, örneğin İngilizce- de "Alman Enerji Dönüşümü" olarak devralındı. Günümüzde iklim korumasıyla ilgili başka alanlarda da örneğin trafik dö- nüşümü, ısı dönüşümü veya tarımsal dönüşüm gibi benzer terimler var. Enerji dönüşümü teriminin Almanya'da kullanımı 1970'li yıl- ların sonlarına dayanıyor. Enerji sisteminde ilk kez değişim talep eden ve "enerji dönüşümünden" bahseden Nükleer Karşıtı Hareket'ti. Bu, sadece o zamanlar da Almanya'da önemli bir rol oynayan nükleer enerjiden çıkış anlamına gel- miyordu. Taleplerin arasında enerjinin daha tasarruflu kulla- nılması ve özellikle petrol olmak üzere enerji ithalatına daha az bağımlılık vardı. Freiburg'da yeni kurulan ve yine Nükleer Karşıtı Hareket'ten ortaya çıkan, günümüzde önde gelen çevre araştırma ensti- tülerinden biri olan Ekoloji Enstitüsü 1980 yılında "Enerji Dönüşümü: Petrolsüz ve Uranyumsuz Büyüme ve Refah" adlı programlı bir çalışma yayınladı. Can alıcı noktası şuydu: Rüzgar enerjisi ve fotovoltaik enerjinin yanı sıra hidroelekt- rik, biyokütle ve jeotermal enerji fosil enerjilerin yerini alıyor, ikinci bir sütun ise enerji verimliliği. "İklim hedeflerine gü- venli ve hesaplı bir şekilde ulaşmak isteniyorsa bu bir koz- dur." Araştırmanın yazarlarından Florentin Krause bir kere- sinde böyle formülize etmişti. Günümüzde bunlar Alman enerji dönüşümü politikasının çekirdeğini oluşturuyor. Yenilenebilir enerjilerin enerji piyasasında 2000 yılında an- cak yüzde altı civarında olan oranı, takip eden on yıl içinde üç katına çıktı. Taleplerden ve kavramlardan somut bir politika oluşturulana kadar hala gidilecek uzun bir yol vardı. Federal Hükümet'in Da- nışma Meclisleri iklim değişiminin tehlikelerine dikkat çekti, "Dünya Atmosferinin Korunmasına Yönelik Tedbirler" Araştırma Komisyonu henüz 1987 yılında sera gazı emisyonlarının ciddi oranda düşürülmesini önermişti. Bundan kısa bir süre önce ha- ber dergisi "Der Spiegel" "İklim Felaketi" konulu bir kapak ha- beriyle konu hakkında kamuda bir tartışma başlattı. Federal Hükümet 2000 yılında Yenilenebilir Enerjiler Yasası (EEG) ile yeşil enerjiye öncelik prensibi getirdi ve teşvik oranla- rını artırdı. Daha iyi koşullar, pek çok vatandaş ve şirket için enerji dönüşümüne yatırım yapmayı çekici hale getirdi. Yakında tüm ülkede rüzgar türbinlerini ve güneş panelleri görülebilecek. Yenilenebilir enerjilerin enerji piyasasında o zamanlar ancak yüzde altı civarında olan oranı, takip eden on yıl içinde üç katı- na çıktı. Günümüzde bu oran neredeyse yüzde 50 civarında. Hızlanan genişleme nedeniyle bir zamanlar pahalı olan tekno- lojilerin fiyatları hızla düştü. Yenilenebilir enerjiler dünya çapın- da rekabet edebilir hale geldi. Günümüzde fotovoltaik ve kara- daki rüzgar türbinlerinde kilowatt saat başına birkaç sentlik maliyetleriyle genelde fosil enerjilerden daha ucuzlar. 27

Y E Ş I L I Ş L E R Enerji dönüşümünü etkin olarak şekillendirebildiğim için gurur duyuyorum." Alman şirket Jamal Benfaydah gibi daha pek çok nitelikli ça- lışan arıyor. Çünkü Federal Hükümet iddialı iklim hedefleri be- lirledi ve enerji dönüşümünün ivme kazanması için rotayı ye- niden belirledi. Almanya 2045 yılına kadar, yani Avrupa Birliği'nden beş yıl önce, iklim nötr olacak. Planlara göre 2030 yılında elektrik ihtiyacının yüzde 80'i yenilenebilir enerji- lerden karşılanacak, 15 milyon elektrikli araba trafiğe çıkacak ve altı milyon ısı eşanjörü takılacak, aynı zamanda yeşil hid- rojen üretimi de hızlandırılacak. Kömürden elektrik üretimi en geç 2038'de sonlanacak. Son nükleer santraller zaten 2023 yılının başlarında devre dışı bırakılmıştı. Bu nedenle enerji dönüşümü ve iklim koruması alanındaki iş alanlarının sayısı önümüzdeki yıllarda ciddi oranda artacak. Bugün bile burada nitelikli çalışanlara özellikle talep var. Ye- şil Ekonomi'nin pek çok branşı işçilik, mühendislik, inşaat, BT, enerji ve elektrik mühendisliği ve diğer alanlarda yeni çalı- şanlar arıyor. Enerji dönüşümü şirketlerinin açık mektubunda kısaca formülize edildiği ve talep edildiği üzere hepimizin "yardım eline" ihtiyacı var. İşler mesleki olarak iyi bir gelecek sunuyor ve enerji dönüşümünü önemli oranda ilerletebiliyor. Faslı Jamal Benfaydah 2021'den beri Alman güneş enerjisi sektöründe çalışıyor. 29

R E E M A L A B A L I - R A D O V A N I L E R Ö P O R T A J "Birçok insan yıllardan ve on yıllardan beri bunu bekledi." REEM AL ABALI-RADOVAN, 1990 yılında Moskova'da doğmuş, Alman Federal Meclisi'nin üyesive 2021 yılından bu yana Göç, Mülteciler ve Uyumdan sorumlu Bakan. Ayrıca kendisi 2022 yılından beri federal hükümet ırkçılıkla mücadele sorumlusu. Vatandaşlığa kabul süreçlerinin daha hızlı ve daha ve- rimli olacağı söyleniyor. Yasa bu konuda hangi tedbirleri öngörüyor? Almanya'da vatandaşlığa geçiş sağlayan çoğu insan haliha- zırda yurt dışı makamları ile irtibat kurmuş, dokümanları ve ispatları sunmuştur. Yine de bir çok dokümanın halen iki kez sunulması gerekiyor. Bu başvuru sahibi ile başvuruyu değer- lendirmeye alan için süreçleri zorlaştırıyor. Yeni yasayla şimdi makamlar arasında daha iyi bir bilgi alışverişi mümkün. Aynı zamanda vatandaşlığa kabul makamlarının çalışanlarını ça- lışmaları sırasında desteklemek için birçok süreci dijitalleştiri- yoruz. Böylece mevcut veriler daha verimli bir şekilde kullanılabilecek. "Yasa, daha hızlı entegrasyonu özendiriyor" yaratmak zorundayız: Hukuken bunu yaptık ama toplumsal olarak da bir şeyler değişmeli. Bu insanların nitelikli iş gücü olarak Alman iş piyasasına kazanılması bir mesele ancak bir diğeri de onların burada kalıcı olmayı istemelerini sağlamak. Bunun pozitif bir hoş geldin kültürü ile çok fazla alakası var: Uyum teklifleri, çocuklar için gündüz bakımevleri ve gelecek- te vatandaşlığa kabul için adil bakış açıları. Şu soruyu da sormak gerekiyor: Almanya'daki hava nasıl? Tüm bunlar Al- manya için karar verme konusunda bir rol oynuyor. Yeni yasayı eleştirenler, bu yüzden Alman vatandaşlığı- nın değer yitirdiğini söylüyor. Böylesi sesleri nasıl karşılıyorsunuz? Bunun tersi bir durum söz konusu: Yasa daha hızlı entegras- yonu cazip kılıyor. Yasada Alman vatandaşlığının bir ortak değerler temelinin açık bir şekilde tanınması anlamına geldi- ğini de belirledik. Vatandaşlığa geçiş için başvuruda bulu- nanlar, özgür demokratik temel yasayı, nasyonal sosyalist kanunsuz hükümdarlığının ve onun neticeleri, özellikle Yahudi yaşamının korunması için Almanya'nın özel sorumluluğunu açık bir şekilde tanımalıdır. Bir insanın antisemitik, ırkçı veya başka bir şekilde insan onurunu hiçe sayan bir şekilde dav- ranması halinde, vatandaşlığa kabul mümkün değildir. Göç geçmişi olan insanlara sahip insanlarla kişisel gö- rüşmelerinizden: Vatandaşlığa kabul ne anlama geliyor? Örneğin uzman iş gücü açısından ele alındığında yeni yasa Almanya'nın ekonomik ve toplumsal gelişimine ne ölçüde pozitif bir katkı sağlayacak? Nitelikli iş gücü ve iş gücü eksikliği henüz günümüzde deva- sa, özellikle sağlık ve bakım alanında işler dramatik durum- da. Daha fazla nitelikli iş gücünün ve çalışanın gelmesi ve ta- bii kalması bizim temel menfaatimiz. Bunun için koşulları Vatandaşlığa kabul bir çok insan için güvenlik, demokrasi, iş- ler durumdaki bir hukuk devleti içinde bir yaşam anlamına geliyor. Temel yasa insan onurunu en üstte tutuyor, kökeni, dini, cinsiyeti ve ten rengi ne olursa olsun herkes için aynı hakları garanti ediyor. Öte yanan insanların bu ülkede bir ge- leceğe ve Alman vatandaşlığına geçmeye karar vermeleri, Al- manya'daki yaşam için büyük bir kazanç ve takdir anlamına gelmektedir. 31

D A N I Ş M A M E R K E Z L E R I : M I S I R Ö R N E Ğ I Maadi, Kahire'nin güneyindeki yeşil bir bölge: Nil'i doğudan kucaklayan bu şehir, büyük ölçüde güzel evlerden ve ağaç- larla çevrili sokaklardan oluşuyor. Maadi Almanca'da Feribot anlamına geliyor ki bu, Mısır-Alman İş, Göç ve Yeniden En- tegrasyon Merkezi'nin (EGC) amacına tam uyuyor. Merkez Maadi'nin kalbinde yer alıyor ve görevlerinin arasında Mısırlı- ları Almanya'ya göçe hazırlamak, onları adeta başka bir kıyı- ya taşımak yer alıyor. Zemin katında büyük bir ziyaretçi alanı ve üst katında çalışanların ofislerinin bulunduğu çok katlı bir binada yer alıyor. Yaklaşık iki yıl önce çalışmalarına başlayan EGC başlangıçta korona pandemisi nedeniyle genellikle sanal ortamda kaldı. Bu sırada kapılar gerçekten açıldı. Ve çeşitli hizmetlere gös- terilen ilgi büyük. Aslında merkezin birbirinden farklı ama bir- biriyle bağlantılı üç görevi var: Başka ülkelerden dönenleri Mısır'a tekrar entegre etmek, Mısır iş piyasası için insanlara ileri eğitim vermek ve nitelikli çalışanlara Almanya'ya giden yolda danışmanlık vermek ve desteklemek. İlk başta odak noktası Mısır'da yaşayanlar ve geri dönenler için iş piyasası iken, 2023'ün başından bu yana Almanya'ya düzenli göç kalı- cı bir üçüncü ayak haline geldi. 12.000 2021'de açıldığından beri yürütülen bireysel görüşme sayısı. Müthiş ilgi Mısır'daki Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu (GIZ) İçin Ha- zırladığı Göç Portföyü'nün müdürü Shahira Wassef "2021'de açıldığından bu yana 12.000'den fazla bireysel danışmanlık görüşmesi yürüttük" dedi. "Bu olağanüstü." Gösterilen büyük ilgi sayesinde ve hedef gruplar sadece Kahire'de bulunmadı- ğı için ülke genelinde 14 şube var. Ve her zaman belirli sosyoekonomik faktörler nedeniyle dü- zensiz göç tehlikesi bulunan, örneğin işsizliğin veya yoksullu- ğun yüksek olduğu yerlerde. Bunun nedeni yerel iş piyasasın- da fırsatları artırmak için ileri eğitimler ve nitelik sunmak ancak aynı zamanda Almanya'daki iş imkanları hakkında da bilgi sağlamak. Alman tarafında ise GIZ Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkın- ma Bakanlığı (BMZ) adına merkezi işletiyor. Ayrıca kısaca MoSEEEA olarak adlandırılan Mısır Göç ve Göçmen Bakanlı- ğı'nın temsilcileri de var. Bu durum bile, hizmetlerin her iki ta- rafın da çıkarına olduğunu gösteriyor. Mısır, genç halkını hem yurt içinde hem de yurt dışında daha iyi eğitmenin ve istih- dam etmenin yollarını arıyor. Almanya nitelikli çalışanlara ihti- yaç duyuyor ve bu nedenle hedefli iş göçüne güveniyor. EGC'de ziyaretçiler bulundukları duruma ve isteklerine göre danışmanlık alıyor: Bazen mesela elektromekanik becerilerin geliştirilmesi için kurslar ve eğitimler söz konusuyken, bazen de Almanya'ya giriş hakkında önkoşullara yönelik bilgiler ve- riliyor. Merkez şimdiden pek çok kişiye, özellikle genç insan- lara kıymetli yardımlarda bulundu. 33

D A N I Ş M A M E R K E Z L E R I : M I S I R Ö R N E Ğ I D A N I Ş M A M E R K E Z L E R I : M I S I R Ö R N E Ğ I Diyalogda: EGC'nin danışmanları göç yolları hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgi veriyor. Diğer Afrika ülkelerindeki benzer merkezler Uzun diaspora geleneğiyle – Mısır tahminen halkının yüzde 10'u yurt dışında yaşıyor – yasal göç imkanlarına yönelmek ve sunmak isteyen tek ülke değil. Gana'da, Endonezya'da, Irak'ta, Ürdün'de, Fas'ta, Nijerya'da, Pakistan'da ve Tunus'ta da göç ve kalkınma merkezleri var veya şu anda kuruluyor. Bunların tümü şu anda Avrupa'ya göç konusuna özel bir önem veriyor. Çalışma Bakanı Hubertus Heil ile birlikte Şubat 2023'te Ga- na'daki merkezi ziyaret eden Kalkınma Bakanı Svenja Schul- ze,hedefleri şu şekilde özetledi: "Doğru kontrol edildiğinde göçün hem ortak olduğumuz ülkede hem de kendi ülkemizde ekonomik kalkınma açısından ciddi bir potansiyeli var." Ve sözlerine devam etti: "Mevcut Ganalı-Alman göç danışma merkezi şimdiye kadar özellikle geri dönen Ganalılara yeni- den entegrasyon konusunda yardımcı oldu. Biz bu tek yönlü yolu çift yönlü yola çevirmek istiyoruz." Shahira Wassef de refah sahibi ülkelerin iyi eğitimli insanları kendi amaçları doğrultusunda kullandıkları yönündeki suçla- manın doğru olmadığını düşünüyor. Sadece yurt dışındaki iş hayatına hazırlık, özellikle de bir Alman şirketinde geçirilen süre onlara daha da nitelik katıyor. Almanya'daki Mısırlılar dil, kültür ve yeni iletişimlerin yanı sıra daha sonrasında ülkeleri- ne geri götürebilecekleri pek çok beceri de kazanıyor. "Bu ne- denle artık "beyin göçü" terimini kullanmıyoruz" diyor Wassef, onun yerine "beyin kazanımı" ifadesi kullanılıyor. 35

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : Y Z Yapay zeka YZ yetenekleri için fırsatlar Almanya, bir yapay zeka merkezi olarak geleceğin önemli yapay zeka alanları olan bilimde ve şirketlerde pek çok imkan sunuyor. Metin: Klaus Lüber Ünlü California San Diego Üniveristesi'nde bilişsel bilimler bölümünde doktor olan Richard Gao 2019 yılında bir yaz oku- lu sırasında Tübingen'de bir grup Alman araştırmacıyla tanış- tı. Takım müdürü yapay zekanın nörobilim araştırmalarında nasıl kullanılabileceği hakkında bir konuşma yaptı. Gao heye- canlanmıştı. Doktora sonrası araştırmasına nerede devam edebileceğine gelince, sonunda Stuttgart yakınlarındaki kü- çük üniversite kasabasını seçti. "Tübingen halihazırda bir sü- redir YZ ve nörobilim konusunda dünyadaki en iyi yer olarak ün yaptı" dedi. Gao 2021'den beri Profesör Jakob Macke'nin Tübingen Yapay Zeka Merkezi'ndeki " Bilimde Makine Öğrenimi" konulu araştırma grubunun bir üyesi. Tübingen Üniversitesi ve Max-Planck Akıllı Sistemler Enstitüsü'nün (MPI-IS) ağı Almanya çapında şu anda altı yapay zeka araş- tırma noktasından oluşan ağın bir parçası. Federal Hükümet bunları, yapay zeka stratejisi kapsamında Alman yapay zeka araştırmalarının uluslararası çekiciliğini artırmada kullanmak istiyor. Açıklanan hedef, tüm dünyadaki yapay zeka çalışan- larına Almanya'da bir kariyer yapma konusunda ilham ver- mek. Bu hem profesörlük seviyesinde, ki burada 150 ek po- zisyon planlanıyor, hem de öğrenci ve doktora öğrencileri için geçerli. 37

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : Y Z Tarladaki YZ: Otonom kontrol edilebilir robotlar gibi akıllı makineler tarımda kullanılabilir. Alman Federal Hükümeti, Alman yapay zeka araştırmalarının uluslararası çekiciliğini artırmak istiyor. 39

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : S T A R T U P L A R Startuplar İyi fikirler için güçlü teşvik Yeni iş fikri olan kurucuların Almanya'da startup'larını hayata geçirme olasılıkları yük- sek. Sürdürülebilir inovasyonlar özellikle hoş karşılanıyor. 41

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : S T A R T U P L A R İnovatif kurucular ekonomiyi canlandırıyor ve toplumsal ilerlemenin anahtarı olarak kabul ediliyor. 43

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : U S T A L I K Ustalık Bir bakış açısı olarak bağımsızlık Ustalık ile ilgili her alanda acilen nitelikli çalışan aranıyor. Yurt dışından gelen nitelikli kişiler bu alanlarda en büyük fırsatlara sahip. Aracılık teklifleri uygun işletme arayışında yardımcı oluyor. 45

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : U S T A L I K bakış açısı olabilir. Gustav, "1990'larda Alman- ya'ya gelen etnik Alman göçmenlerin birçoğunun artık kendi işlerini kurduğunu gözlemliyoruz" diyor. "2015 yılında Suriye'den göç eden insanların çoğu da iş piyasasına çok iyi entegre oldu." Usta marangoz Martin Kohstall, yurt dışından stajyer alımında bürokratik çabaların sınırlı oldu- ğunu söylüyor. Ülkeye yeni gelen birinin oturma iz- nine ihtiyacı oluyor ve bu iznin uzatılması gerekti- ğinde bunu kendiniz halletmek zorundasınız." İş Piyasası ve Mesleki Araştırma Enstitüsü'nün yaptığı bir analizin gösterdiği üzere küçük şirketle- rin yurt dışından gelen nitelikli çalışanlara karşı özellikle olumlu bir tutuma sahip olduğu görülüyor. Ayrıca mültecileri daha sık istihdam ediyorlar - özellikle de yabancı işçilerle zaten deneyimleri varsa. Yeni çalışan arayışı, ortalamanın üzerinde bir sıklıkla kendi çalışanları veya diğer kişisel bağ- lantılar üzerinden yapılıyor. Bölgesel nedenler de rol oynuyor: Personel sıkıntısının özellikle büyük olduğu yerlerde göçmenler daha sık istihdam ediliyor. Ayrıca meslek okulundaki sınavların çok büyük bir engel olmadığını düşünüyor. Almanya'da ikili mes- lek eğitimi olarak adlandırılan bir sistem var: Staj- yerler, kısaca "Azubiler" haftada bir iki gün meslek okuluna gidiyor ve orada mesleklerinin teorik te- mellerini öğreniyor. Daha sonra yeni bilgilerini iş- letmelerde hemen pratiğe dökebiliyorlar. Sınavlar anadili olmayan ve henüz Almanca'yı çok iyi konu- şamayan kişiler için tabii ki daha zor. Ancak ma- rangoz ustası bu durumda bile bunun büyük ölçü- de okulun ve öğretmenlerin bu konunun "Zanaat işlerinde ve tüm alanlarda vasıflı işçilere şiddetle ihtiyaç duyuluyor." S T E FA N G U S TAV, HWK danışmanı 47

G E L E C E Ğ I O L A N M E S L E K L E R : U S T A L I K üstesinden nasıl geldiğine bağlı olduğunu düşünüyor. "Göçmenler ve Sığınmacılar İçin Ustalık Eğitimi" (IHAFA) entegrasyon projesinde danışmanlık ya- pan Kerstin Brandt "Uluslararası eğitim almış kişi- lerin büyük bir bölümü sınavları geçiyor" diyor. Aşağı Saksonya Sosyal İşler, Çalışma, Sağlık ve Eşitlik Bakanlığı tarafından finanse edilen proje, göçmenleri ustalık işlerine yerleştiriyor ve mezun olana kadar onlara eşlik ediyor. Brandt "Almanca bilgisi önemli" diye vurguluyor. "Şantiyede veya atölyede, ayrıca meslek okulunda meslektaşlarla iletişim kurmada." IHAFA projesi, örneğin dil bece- rileri günlük işlerde veya sınavlarda yeterli değilse stajyerleri destekliyor. Mesleğe paralel olarak da tamamlanabilen özel ders programları veya pro- fesyonel dil kursları ile. Adel Hammamy de bunu başardı. Suriyeli çalışan Martin Kohstall'ın yanında Azubi olarak çalışmaya başladığında henüz üç yıldır Almanya'daydı. 35 yaşındaki Hammamy "O zamanlar televizyon izle- yerek ve çok okuma yaparak dili daha iyi öğren- meye çalıştım" diye açıklıyor. Bu arada Münih'li şir- kette 16 yıldır kalfa olarak çalışıyor. Hammamy ile atölyede hakim olan iyi ruh hali bulaşıcı etkiye sa- hip. Ustalıkta her zaman ekip halinde çalışırsınız, diyor, bu hoşuna gidiyor. Bu, aynı zamanda Al- manca öğrenmenin en iyi yolu. Her zaman kolay olmayan meslek okulu yıllarını sonunda atlattığı için mutlu: "Marangoz olarak iyi bir gelecek var." Goethe Enstitüsü – Ustalıkta Almanca "Marangoz olarak iyi bir gelecek var." A D E L H A M M A M Y, Suriyeli marangoz 49

D Ü N Y A Ç A P I N D A E Ğ I T I M Teori ve pratik: Almanya ikili meslek eğitimi kur- mak için çok sayıda ülkeyi destekliyor. Alman iş piyasasına bağlantı İnisiyatif, 2017 yılından beri her yıl on tane yurt dışı ticaret odasına mesleki eğitim alanında faali- yetler düzenleme konusunda destek veriyor. Özel- likle Türkiye'deki Alman şirketlerinin ve yerel iş or- taklarının ihtiyaçları odak noktasında bulunuyor. Ocak 2023 tarihinden beri programın bir parçası olan AHK Türkiye'deki Dinçdoğdu ve ekibi, ayrıca yurt dışından gelen nitelikli çalışanların Alman iş piyasasına geçişi için hazırlanma ihtimalini de test ediyor. Bu amaçla öğretim planı, ilgili referans mesleğin Almanya'da tanınmasını hedefleyen ek modüllerle düzenleniyor. "Bu, Türk gençlerin Türki- ye'de kaliteli, pratiğe dayalı bir mesleki eğitimini tamamlaması ve ek olarak Alman iş piyasası için bağlantı niteliği kazanması anlamına geliyor." Gençlerin daha sonra kendilerini nasıl yönlendir- diklerine bağlı olarak, Alman şirketlerinin yerel or- tamında iyi beklentileri var. Ya da mezunlar Al- manya'da bir kariyer yapmaya karar verir ve nitelikleri sayesinde orada da hızlı ve sorunsuzca bir yer edinebilirler. AHK'nin müdürü Dr. Thilo Pahl "Türkiye muazzam bir demografik potansiyele sa- hip" diyor. Türkiye'de 20 milyon genç okula gidiyor, Almanya'da bu rakam altı milyon ve nüfus nere- deyse aynı. Almanya, yerel veya Al- manya'daki iş piyasası için kıymetli nitelikli çalışanlar olarak genç insanların ken- di memleketlerinde staj benzeri bir eğitim almaları için çabalıyor. Bir genç olarak Türkiye'de eğitimini tamamlamış olan herkes üniversiteye gitmek için can atıyor. Oya Dinçdoğdu "Burada akademik eğitimin önemi çok büyük" diyor. Bir yandan bu kesinlikle kötü bir işaret değil ama birçok şirket bunu eleştiriyor. Dinçdoğdu "Mezunlar çok fazla teorik bilgiye sa- hip ancak bunları nasıl pratiğe dökecekleri konu- sunda neredeyse hiç tecrübe edinmemişler" diye açıklıyor. "Alman mesleki eğitiminde olduğu gibi iki alanın iç içe geçmesi burada oldukça alışılmadık bir durum." Oya Dinçdoğdu bunu değiştirmek için çalışıyor. Al- man-Türk Ticaret ve Sanayi Odası'nın (AHK Türki- ye) "Beceri Uzmanı" olarak, Alman modeline daya- lı ikili mesleki eğitimi teşvik ediyor ve şirketlere, okullara ve üniversitelere ilgili yapıların kurulması konusunda tavsiye veriyor. Görevi, Federal Ekono- mi ve İklim Koruma Bakanlığı'nın (BMWK) "Beceri Uzmanları" programı tarafından finanse ediliyor. 51

D Ü N Y A Ç A P I N D A E Ğ I T I M Dil kursları ve kültürlerarası eğitimler GIZ, Mısır, Fas ve Tunus'taki bakanlıklar ve iş ajanslarının yanı sıra Almanya'daki Federal İş Ajansı (BA) ile yakın işbirliği içinde çalışıyor. BA ve yerel iş ajansları öncelikle adayları seçiyor ve daha sonra onları Almanya'daki şirketlerle iletişi- me geçiriyor. Gençler Almanya'ya geldikten sonra burada örneğin tanıtım atölyeleri ve görüşme sa- atleri ile destekleniyor. THAMM 2020 yılından beri üç ülkede örneğin B1 seviyesine kadar olan dil kurslarıyla ve kültürlerarası eğitimlerle neredeyse 700 ilgili başvuru sahibini göçe hazırladı. Proje Al- manya çapında şimdiye kadar 412 stajyerin yanı sıra nitelikli elemanı mesleki eğitime yerleştirdi veya istihdam etti. Thüringen Eyaleti tarafından AB fonlarıyla finanse edilen CRAFT projesi, zanaat meslekleri için nite- likli çalışan istihdam etmeyi amaçlıyor. Erfurt Za- naatkârlar Odası şirketleri yurt dışından gelen stajyer ve nitelikli çalışan arayışında destekliyor. Odak noktası Vietnam, Gürcistan, Moldova ve Ka- zakistan. 18 ila 27 yaş arası gençler bir mesleki eğitime başvurma veya hemen bir Thüringen şirketinde çalışan olma fırsatına sahip. Seçim; meslek ve dil okulları, liseler ve üniversitelerin yanı sıra menşe ülkelerdeki bakanlıklar ve dış temsilci- liklerle işbirliği içinde yapılıyor. Beceri Uzmanları, THAMM ve CRAFT gibi uluslara- rası eğitim inisiyatiflerinin başarısı da ilgili ülkeler- deki ikili meslek eğitimi seçeneklerinin tanınırlığına ve kabulüne bağlı. "Latin Amerika'da Eğitim Ortak- lıkları" (APAL) programının ardındaki fikir, özellikle erken başlamak ve gençleri bu kariyer yolu hak- kında bilgilendirmek. El Salvador ve Meksika'daki PASCH okullarının öğrencilerini ve mezunlarını Al- manya'daki ikili meslek eğitimine hazırlıyor. PASCH, Federal Dış İşleri Bakanlığı'nın Yurt Dışı Okullar Merkezi (ZfA), Goethe Enstitüsü, Alman Akademik Değişim Servisi (DAAD) ve Pedagojik Değişim Servisi (PAD) ile işbirliği içinde yürüttüğü bir inisiyatiftir. 2021'in başından beri PASCH, Mek- sika Goethe Enstitüsü, Federal İş Ajansı ve Alman- ya'nın çeşitli şehirlerindeki klinikler APAL'da el ele çalışıyor. Nitelikli çalışanlar bakım sektörünün yanı sıra tıbbi-teknik mesleklere yerleştiriliyor. Dil ve kültür: Çeşitli projeler Almanya'daki başlangıcın başarılı olması için Almanca kursları ve eği- timler sağlıyor.

R A K A M L A R V E G E R Ç E K L E R Şu alanlarda özellikle nitelikli iş gücü aranıyor Giderek daha fazla yurt dışı meslek diploması kabul görüyor Sağlık ve Zanaat 42.462 26.235 52.300 Daha doğrusu: Hasta ve yaşlı bakımı, tıp uzmanları, inşaat meslekleri, metal imalatı Ayrıca: Çocuk bakımı, otomotiv teknolojisi BT meslekleri, otel ve gastronomi hizmetleri, profesyonel sürücüler ve otobüs şoförleri 2016 2019 2022 Klasik meslek öğrenimine dayalı çoğu meslek Almanya'da mesleki kalifikasyonun yasal olarak tanın- masını gerektiriyor. Kaynak: Federal Istatistik Dairesi 157.924 152.336 119.496 97.292 60.945 2019 2020 2021 2022 2023 Verilen çalışma vizesinin sayısı pandemi yıllarının ardından toparlanıyor ve ayrıca yeni rekor değerlere yükseliyor. Kaynak: Dışişleri Bakanlığı "Yeteri kadar nitelikli iş gücü kazanmak ülkemizin ekonomik başarısı için belirleyicidir. Bunun için en önemli formülleri biliyoruz: Uygun gelişim teklifleri, cazip çalışma koşulları, modern bir göç yasasının yanı sıra şirketler ve eğitim kurumları arasında sıkı bir işbirliği." EKONOMI BAKANI ROBERT HАBECK 55 55